Maleisië Borneo: Kota Kinabalu en 4-daagse tour naar het Oosten

En toen namen we de 10de april weer een vlucht naar Maleisië maar dit keer naar Borneo. Borneo is op 3 na het grootste eiland ter wereld en is onderverdeeld in 3 landen; Maleisië, Indonesië en Brunei. We landden ’s avonds in Kota Kinabalu, makkelijker gezegd (en vooral geschreven) KK. We checkten in ons hostel en gingen meteen de omgeving verkennen. Wat een verschil met Singapore, we waren alweer in een andere wereld. Het was ook Suikerfeest en dus waren de straten druk. We wandelden door een foodmarket met verschillende geuren en kleuren. Uiteindelijk gingen we een buurtwinkel binnen om iets kleins te kopen. Loïc probeerde voor het eerst durian in de vorm van een mochi. Dit was niet te eten. Lokale mensen zijn hier zot van. De geur hiervan is sterk en daardoor is het verboden om het fruit of verwerkte producten mee te nemen in hotels, openbaar vervoer, taxi’s,…

De volgende dag deden we eerst onze was in een wasserette. Vervolgens aten we en besloten we om naar de haven te wandelen. Na 45 minuten kwamen we toe aan de haven. We waren daar rond 13:45, we wouden namelijk een boot nemen naar één van de eilanden. We waren een beetje laat waardoor we niet veel tijd op een eiland gingen kunnen spenderen. De boten keren terug ten laatste om 16:00. Toch namen we een boot om 14 uur naar het eiland Manukan. We kwamen er om 14:30 waardoor we toch nog tijd hadden om van het eilandje te genieten. We gingen aan het strand liggen en snorkelen. Het was leuk en er waren allerlei vissen te spotten. Wanneer we terug in de stad KK waren, namen we een Grab naar ons hostel en gingen we meteen gaan eten. 

Onze tweede dag in KK maakten we een dagtrip richting mount Kinabalu. Oorspronkelijk wouden we graag een hike maken naar de top maar de ingangsvergunning is ontzettend duur geworden in 2024. Te veel geld voor een 2-3-daagse om enkel de berg te beklimmen. We werden rond 7u15 opgepikt want het was nog een lange rit rijden naar de voet van de berg. Tegen 8u45 kwamen we toe aan een uitzichtpunt en we hadden geluk met de heldere hemel. We konden mount Kinabalu in zijn pracht en praal bewonderen. Deze is 4095 meter hoog. Hierna maakte we een minder spannende stop, een koeien boerderij. Het was hier heel druk omdat het vakantie was. Onze gids vertelde ons dat het hier enkel druk is tijdens vakanties. We aten er een yoghurtijsje en zagen de kalfjes. We waren blij om weer verder te mogen gaan. 
 

We maakten nog een stop bij locals die rafflesia’s in hun tuin hadden, 2 om precies te zijn. Die kan je enkel vinden in Maleisië of Indonesië en is één van de grootste bloemen ter wereld. Deze bloeit ook maar 1 week in het jaar en sterft een week later af. De bloem is met uitsterven bedreigd. Je hebt verschillende rafflesia’s en wij bezochten een kleinere soort. Sommige kunnen tot wel 1 meter in omtrek hebben. We aten lunch en reden verder naar het Kinabalu Park met pooring hot spring en canopy walk. Hier maakte we een wandeling op de canopy. Loïc ging nog voor 15 minuten het zwembad in en hierna reden we terug naar KK. Door de vakantieperiode heeft het ons 4 uur geduurd voor we terug waren. 
 

De dag daarna stonden we vroeg op om naar de luchthaven te gaan. Het is makkelijker en sneller om in Borneo te vliegen. We vlogen naar Sandakan. Eerst gingen we wat eten en daarna ging Loïc naar een memorial park in afwachting om in onze kamer te kunnen. De herdenking was voor Australiërs die hier tijdens de Tweede Wereldoorlog gevangengenomen werden door de Japanners. Van de ongeveer 1500 gevangenen hebben er amper 6 soldaten de dodentocht overleefd. Verder hebben we die dag niet veel meer gedaan buiten wat gaan eten. In de stad van Sandakan zelf valt er niet veel te beleven. De volgende ochtend gingen we aan onze vierdaagse tour beginnen. 

Ons programma ging als volgt: dag 1 gingen we per boot naar Turtle Island om het proces van de ei-legging van zeeschildpadden mee te maken. Dag 2, 3 en 4 gingen we de jungle ontdekken en meerdere bootsafari’s doen. We werden door onze gids opgehaald om door te rijden naar de haven. Na even wachten en een familie Canadezen te hebben ontmoet, mochten we de boot op. De boottocht duurde ongeveer 45 minuten. Toen we op het eiland toekwamen kregen we een welkomstdrankje en werden we naar onze kamer geleidt. Onze gids gaf ons uitleg over het programma. Opmerkelijk was het feit dat we vanaf het eiland een ander eiland konden zien die tot de Filipijnen behoorde. De 3 eilanden die het nationaal park van turtle Island vormen worden beschermd door rangers en politie. 

Na de lunch waren we vrij om het eiland te verkennen. We gingen meteen naar het strand om er te snorkelen. Er is maar 1 locatie afgebakend om te snorkelen voor het behoudt van de koralen. Toch was het fijn om er te snorkelen tussen de vele soorten vissen. Emma zag zelfs een pasgeboren schildpad zijn weg naar de zee halen. Elke nacht komen makkelijk 30 schildpadden aan het strand om eitjes te leggen (tijdens sommige periodes zelf tot 150 schildpadden). Het zijn er te veel voor de rangers om de eieren allemaal te verzamelen en naar de broedplaatsen te brengen. Hierdoor zijn er altijd schildpadjes die door een natuurlijke wijze uitbroeden en hun weg naar de zee zoeken. Normaliter komen ze ’s nachts uit maar wanneer het nest goed in de schaduw ligt, kunnen ze dus ook overdag verschijnen. Een ander interessant weetje, de temperatuur bepaalt het geslacht van de schildpadden. Wanneer het nest een temperatuur van 31°C of meer bereikt, zullen de schildpadden vrouwelijk zijn. Andersom dus mannelijk. 

Na het snorkelen gingen we ons verfrissen voor het avondeten. Eerst kregen we nog een informatieve video te zien over het eiland en de zeeschildpadden. We mochten na het eten niet meer naar onze kamer omdat we op ieder moment geroepen konden worden om de ei legging mee te maken. We moesten ongeveer anderhalf uur wachten. Soms kan dit uren duren, tot diep in de nacht. Wanneer de schildpadden aanstranden, zoeken ze een plek om er te graven en dan leggen ze hun eieren. Wij hadden het geluk om dit van dichtbij mee te maken. We mochten ons achter één schildpad gaan plaatsen en kijken hoe de ranger rechtstreeks de eieren verzamelde. De schildpad is bij het leggen van de eieren in een soort van trance waardoor ze van de roof en ons bijzijn geen besef heeft. De ranger verzamelde 75 eieren van deze mama schildpad. Nadien bedekt de moeder schildpad haar nest en blijft ze er nog uren genieten van een welverdiende rust. Om andere schildpadden niet te storen naar de zoektocht van hun nest gingen we meteen naar de broedplaats.

De broedplaats is een zandveld waar er putten gegraven worden om er de eieren erin te leggen. Zo worden de nesten beschermd voor roofdieren met kippengaas. Het duurt ongeveer 2 maanden voor de incubatieperiode. Wanneer ze uitkomen worden ze naar de zee geholpen. Dit was deel 3 van het programma; overdag werden er 25 schildpadjes geboren die de rangers verzameld hadden om ze ’s avonds los te laten. Ze worden ’s nachts gelost voor roofdieren te vermijden. Ook moeten ze enkele meters op het strand kunnen lopen zodat ze de locatie kunnen herkennen voor wanneer ze na +-20 jaar terug zullen komen om zelf hun eieren te leggen. Het was een unieke ervaring om deze schildpadjes de zee in te sturen. Helaas kunnen sommige toeristen de pret zwaar bederven door er (per ongeluk) op ééntje te stappen. Ook wanneer ze de zee bereikt hebben is de overlevingskans miniem. Zelfs met de hulp van de mens wordt er geschat dat amper 3% volwassen worden.

Na dit gingen we gaan slapen om de volgende ochtend vroeg op te staan. Vanaf 5u45 mochten we het strand weer op om te genieten van een mooie zonsopgang. Ondertussen keken we wat rond of er nog zeeschildpadden op het eiland waren. Aan één zijde van het eiland was het er een slagveld, er lagen veel half opgegeten schildpadjes op het strand die door natuurlijke wijze uitgebroed waren. Gelukkig kon Emma er eentje redden die de prooi was van krabben. We brachten dit wezentje naar de zee en zagen hem wegzwemmen. Hopelijk zit deze bij de 3% die het zal redden. Het was dan tijd voor het ontbijt. Om 7 uur moesten we de boot op, terug naar het vaste land. Met onze gids gingen we met de minibus nog 2 andere koppels ophalen voor de komende 3 dagen. Ze hadden dezelfde tour geboekt bij river junkie maar zonder het bezoek aan Turtle Island. 

De eerste activiteit samen was het bezoeken van de Orang-oetan sanctuary. Die zich bevindt in een beschermde jungle. De jungle is “primary”. Dit wilt zeggen dat het nooit gekapt is geweest, het oorspronkelijke oerwoud. De Orang-oetan is er vrij maar wordt er verzorgd en gevolgd. Anderen worden gered en naar hier gebracht om ze later terug in het wild te lossen. We bezochten eerst de kindertuin waar er 2x per dag eten gegeven wordt. Hier konden we de orang-oetans bewonderen in de airco achter glas (de mensen achter het glas). De makakken (een ander soort aap die je hier overal kan vinden) maken ook gebruik van de platformen waar er eten wordt voorzien. Orang-oetans zijn de grootste primaten die in bomen leven ter wereld. Ze worden bedreigd omdat hun natuurlijke habitat door de mens aan het verdwijnen is. De makakken daarentegen doen het prima door mee te eten en planten zich erg snel voort. Het was fantastisch om de jonge orang-oetans te zien. Verder gingen we naar platform 2 waar er ook eten gelegd wordt. Daar zagen we maar 1 geïnteresseerde orang-oetang. Het voedsel was wel snel op door de vele makakken die ervan profiteerden en de orang-oetang durfde niet dichterbij te komen.

Van de grootste primaten gingen we naar de kleinste beren, de Sunbears. De Sunbear sanctuary is gelegen recht tegenover het centrum van de orang-oetangs. Deze is wel omheind om de geredde sunbears te beschermen. Ze worden met uitsterven bedreigd omdat hun ingewanden begeerd worden op de Chinese markt. Hier worden de gewonde verzorgd en eens ze er klaar voor zijn, worden ze in het wild opnieuw losgelaten. In het wild zijn ze moeilijk te spotten maar hier worden ze gevoederd waardoor men ze goed kan zien. Het zijn mooie zwarte dieren. Ze worden sunbears genoemd omwille van hun gele/bruine kraag die omgekeerd op een zonsondergang lijkt. Na dit bezoek hadden we een busrit van ongeveer 2 uur voor de boeg.

We kwamen toe aan de hornbill lodge (de hornbill is een vogel met een hoorn). Eerst kregen we lunch om nadien onze grote luxe kamer in te mogen. We gingen er 2 nachten verblijven. In die drie dagen deden we 5 bootsafari’s, 2 vroeg in de ochtend, 2 in de namiddag en 1 ’s nachts. Ook deden we een nachtwandeling en een kleine hike naar een uitkijkpunt. We zagen veel wilde dieren en onze gids was een kei in het spotten van dieren. Dit zijn de dieren die we zagen: zoutwater krokodillen (ze kunnen tot 6 meter lang worden), 2 soorten makakken, orang-oetangs, hornbills, kingfishers (kleurrijke kleine vogels), verschillende soorten reigers, de proboscis oftewel dikke neuzen apen,… 

Het was fantastisch om ons in de jungle en de Kinabatangan rivier te bevinden. We kregen veel informatie over Borneo en zijn wildlife. Opmerkelijk waren al de palmolie plantages die er zijn. 85% van de palmolie wereldproductie komt uit Borneo. Helaas werd hierdoor een gigantisch deel van het oerwoud gekapt waardoor wilde dieren tot kleine beschermde reserves verdreven werden. De reserve waar we ons in bevonden was ontbost voor plantages en zestig jaar geleden werd het beschermd. Men bevond ons dus in een secondary forest. 

De palmbomen werden in de 19de eeuw uit Latijns-Amerika geïmporteerd als decoratie en pas later massaal geplant voor productie doeleindes. Opnieuw zagen we hier hoe de menselijke activiteit het ecosysteem veranderde. Op de rivier was er spijtig ook veel plastiek afval te zien. De lokale mensen weten niets beter om te vervuilen en het is moeilijk om ze te her op te leiden. Al bij al hadden we een leuke tijd beleefd in de jungle. We hadden een toffe groep en een supergids. Als laatste activiteit reden we terug richting Sandakan waar we nog een hike deden in een oorspronkelijk beschermd oerwoud. We bezochten er de hoogste bomen van het eiland die tot 80 meter kunnen groeien. Na dit bezoek kregen we lunch en keerden we terug naar ons hotel waar we voldaan uit konden rusten. 
 

Gedurende ons vierdaagse kregen we te horen dat onze vlucht naar Kota Kinabalu (KK) verzet werd. Hierdoor moesten we een dag extra in Sandakan verblijven. We kozen ervoor om een volledige dag apen te gaan bezoeken. We bestelden een taxi en kwamen met de chauffeur een prijs overeen om voor ons te rijden. Eerst bracht hij ons naar Labuk Bay, een Proboscis apen sanctuary. Dit behoorde tot de eigendom van Chinese palmolie producenten. 20 jaar geleden besloten 2 broers om een deel jungle over te laten om de verdreven proboscis te helpen. De apen worden 2 x per dag gevoederd en zijn tegenwoordig gewend aan de mens. Op die manier konden we ze van heel dichtbij bewonderen. Dit was een unieke ervaring. Het zijn de mannetjes die dikke neuzen hebben, de vrouwtjes daarentegen hebben een kleine spitsneus. In het wild hebben ze dikke buiken omdat ze over 2 magen beschikken. Hierdoor kunnen ze giftige planten consumeren. Een ander interessant weetje is dat ze geen scheten kunnen laten.

Na de lunch gingen we opnieuw naar de orang-oetang center. We wouden ze in de namiddag nog eens zien omdat er dan minder bezoekers zijn. We hadden er goed aan gedaan, er waren minden mensen en we zagen meer orang-oetans dan de eerste keer. Onderweg naar platform B moesten we stoppen om er eentje te laten voorbijgaan. Zo konden we hem van heel dichtbij zien. Aan platform B zagen we een jongvolwassene mannelijke orang-oetan. Hij was imposant en heel indrukwekkend. Ook zagen we nog een moeder en haar baby. Het was zeker de moeite waard om dit een tweede keer te bezoeken. Zo was ons dagje in Sandakan goed gevuld en keerden we terug naar ons hotel. De volgende dag vlogen we opnieuw naar KK. Tot snel voor het tweede deel van Borneo.